Dziś Dzień Wszystkich Świętych i dlatego opowiem o kirkucie który odwiedziliśmy latem.
Cmentarz żydowski w Lesku ze względu na wiek zachowanych nagrobków - macew, uważany jest za jedną z najcenniejszych nekropolii w Polsce.
Zapraszam na spacer.
To tutaj przy ulicy Słowackiego wchodząc stromymi schodkami pod górę znaleźliśmy się w magicznym miejscu.
Kirkut - Cmentarz żydowski to miejsce gdzie znajdują się nagrobki z XVI - XX wieku.
Są to płyty wykonane z miejscowego piaskowca, pozbawione zdobień, z inskrypcjami o prostej, archaicznej w swym kroju czcionce.
Czas i położenie cmentarza sprawiły że macewy nie znajdują się w większości w ich pierwotnym miejscu, wypłukane przez wodę i osuwające się pod niestabilną ziemią.
Na terenie 3,2 ha zachowało się ponad 2000 macew - nagrobków, niektóre z nich liczą sobie ponad 400 lat.
W latach 90 - tych ubiegłego wieku dwaj naukowcy Andrzej Trzciński i Maciej Wodziński przeprowadzili dokładną inwentaryzację nagrobków.
 |
| Grób Menachema Mendla Horowica, rabina i cadyka z Rozwadowa i Leska |
Dzięki temu wiadomo np. że na macewach z XVI wieku są błędy ortograficzne w języku hebrajskim.
Dowodzi to jedynie temu że pochówki były raczej prymitywne i nie przywiązywano wielkiej wagi do inskrypcji.
Uwagę na cmentarzu zwraca zadaszony nagrobek z dwiema płytami.
Jest to grób zmarłego w dniu 9 października 1803 r. Menachema Mendla Horowica, rabina i cadyka z Rozwadowa i Leska, ojca znanego cadyka Naftalego Cwi Horowica z Ropczyc.
Napis na jego macewie głosi: "Tu spoczywa święty rabin Menachem Mendel (oby jego zasługi były dla nas ochroną), ojciec świętego rabina Naftalego Cwi z Ropczyc (oby jego zasługi były dla nas ochroną), powołany do niebiańskiej jesziwy w dniu święta Simchat Tora 23 Tiszri 5564. Niech jego dusza związana będzie w węźle życia wiecznego. W otoczeniu jego grobu pochowani są jego ojciec, r. Jaakow i jego syn r. Szmuel Szmelka, i jego wnukowie r. Menachem Mendel syn r. Szmuela Szmelki i r. Menachem Mendel syn r. Abrahama Chaima" (tłum. Wojciech Tworek).
"Tu pochowany mąż, bojący się Boga, Eliezer syn Meszulama (pamięć sprawiedliwego niech będzie błogosławiona), we wtorek 9 dnia miesiąca tiszri 309 roku według krótkiej rachuby" (źródło tłumaczenia: A. Trzciński, M. Wodziński "Cmentarz żydowski w Lesku" ).
"Wyglądają cmentarze żydowskie jak zręby leśne:szeregi większych i mniejszych kamieni,pionowo sterczących z ziemi.Stoją w długich szeregach, jedne za drugiemi".M. Bałaban "Zabytki historyczne Żydów w Polsce", 1929 r.
Na szczęście nic takiego się nie stało.
Opracowała Dorota OwczarekŹródło: Wikipedia, www.cmentarzezydowskie.pl; www.polskapogodzinach.plZdjęcia: 10 sierpnia 2020 rokuLeskowoj. podkarpackie
14 komentarze
Przeraża mnie fakt, że nikt nie dba o ten i wiele innych cmentarzy.Niemal wszystkie nagrobne macewy utonęły w morzu pokrzyw. Taki widok boli, przecież jest to miejsce o niesamowitym klimacie.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam:)
To prawda, ale nie ma pieniędzy w budżetach gmin na takie rzeczy, tak się tłumaczą, dobrze że go nie zaorali, przykro mi.
UsuńDlaczego Zydzi nie dbają o ich przodków , spoczywających na tych cmentarzach . to bardzo dziwne i bardzo żle świadczy o Tym narodzie !!!!!!!!!!!!!.
UsuńNie do końca zgadzam się z Twoim komentarzem. A nie świadczy źle o naszym narodzie że nie dbamy o własne cmentarze? katolickie? nie będę wymieniać gdzie ale jest ich dużo? Dlaczego nikt nie dba o przodków chrześcijan? O nas to tez to dobrze nie świadczy jako o narodzie. Cmentarz jest na terenie Polski i to my Polacy powinniśmy o niego zadbać a nie czekać aż przodkowie żydowscy się znajdą, a może ich już dawno nie ma? a może nie wiedzą że ich bliscy tam spoczywają?
UsuńPozdrawiam Anonimie!!!!!!!!
Wyjątkowe miejsce:)))Pozdrawiam serdecznie:))
OdpowiedzUsuńTo prawda, wyjątkowe. Ma w sobie magię przemijania.
UsuńW tym roku zero podróży zagranicznych. W kwietniu mieliśmy zarezerwowany hotel (4 noce) w Rzymie, w maju kilka na (7 nocy) Korsyce. Linie lotnicze zwróciły nam pieniądze za bilety. Przepadły pieniądze za rezerwacje samochodów i hoteli. W lipcu mieliśmy jechać do Niemiec (7 nocy + 1 w Szczecinie) poznać miasta hanzeatyckie. Przy mojej chorobie to bardzo dołująca sytuacja.
OdpowiedzUsuńSerdecznie pozdrawiam:)
Nam udało się zajechać na Węgry na chwilę ale to wszystko. Pozdrawiam Łucjo.
UsuńPodobnie wiekowy jest krakowski cmentarz Remuh, pochodzi z połowy XVI wieku, jednak zapewne z racji miejsca położenia, raz, że Kraków, dwa, że Kazimierz, gdzie znajduje się dzielnica żydowska cmentarz jest zadbany i stanowi atrakcję turystyczną. Pamiętam, że zwiedzałam kiedyś w Niemczech żydowski cmentarz, co bardzo mnie zaskoczyło, iż właśnie tam znajduje się, nie zniszczony żydowski cmentarz. Było to gdzieś w ok. Mannheim, ale dokładnego miejsca nie pamiętam. Lubię nekropolie, a te żydowskie są dodatkowo ciekawe, bo tak inne od naszych, poza tym napisy po hebrajsku są dla nas tak egzotyczne. Jest zniszczony, ale istnieje, to ważne. Czytałam kiedyś, jak wiele takich cmentarzy uległo unicestwieniu. Pozdrawiam
OdpowiedzUsuńJa mogę po nekropoliach chodzić i chłonąć ich magię lat, podumać, powspominać. Ja tez się cieszę że jeszcze sporo żydowskich Nekropoli istnieje. Pozdrawiam.
UsuńW Polsce cmentarze żydowskie, a właściwie to, co po nich pozostało fascynuje mnie najbardziej. Stare, opuszczone, zaprzyjaźnione z przyrodą (czasem za bardzo). Jednym z takich miejsc jest kirkut w Cieszynie. https://www.siwywiatr.pl/pol/stary-kirkut-w-cieszynie/
OdpowiedzUsuńMoże kiedyś przy okazji i kirkut w Cieszynie obejrzę. Pozdrawiam.
UsuńCieszę się, że pokazałaś nam ten wiekowy żydowski cmentarz, który na przekór czasom ocalał od zapomnienia. Szkoda tylko, że zabytkowe macewy tak niszczeją i dosłownie chylą się ku ziemi...
OdpowiedzUsuńŻal, bo to żywe dowody historii miejsca i ludzi...
Pozdrawiam.
Anita
Dokładnie Anito, żal wielki. Dobrze że możemy je jeszcze podziwiać.
UsuńMiło że mnie odwiedziłeś....zostaw po sobie ślad.
Anonimie-podaj swoje imię.
Jeśli podoba Ci się mój blog to proszę dodaj go do obserwowanych.
Dziękuję i zapraszam ponownie.