Starożytna Heraclea Lyncestis - urokliwy zakątek Macedonii Północnej - Bałkany

Zawitaliśmy na Bałkany jadąc z wycieczką objazdową "Czas na Bałkany", zwiedzając 6 krajów a przejeżdżając przez 12.
Zobaczyliśmy mnóstwo, zwiedziliśmy perełki architektoniczne, miejsca wpisane na listę UNESCO, kościoły, meczety, cerkwie, poznaliśmy smak i zapach Adriatyku.
Czy starczy mi czasu aby wszystko opisać? zobaczymy.
Dziś prawdziwa perełka czyli starożytne miasto z I wieku p.n.e, Heraclea w dzisiejszej Macedonii Północnej.

Zacznijmy od Macedonii Północnej bo taka teraz nazwa obowiązuje.
Macedonia Północna - Северна Македонија - państwo w Europie Południowej na Półwyspie Bałkańskim, powstałe w wyniku rozpadu Jugosławii, obejmujące swoim terytorium około 38% regionu historyczno - geograficznego Macedonia.

Od czerwca 2018 roku po porozumieniu premierów Grecji i Macedonii zmieniono nazwę Macedonii na: Republika Macedonii Północnej - Република Северна Македонија, w skrócie Macedonia Północna - Северна Македонија.
Od 11 stycznia 2019 roku obowiązuje tylko taka nazwa.

Heraclea to greckie miasto starożytne z I wieku p.n.e rządzone później przez Rzymian.

Stanowisko archeologiczne Heraclea Lyncestis położone jest 2 km od Bitoli.

Miasto zostało założone przez Filipa II Macedońskiego w połowie IV wieku p.n.e 

Miasto zostało nazwane na cześć mitologicznego bohatera Heraklesa . 

Nazwa Lynkestis pochodzi od nazwy starożytnego królestwa, podbitego przez Filipa, gdzie miasto zostało zbudowane.

Heraclea było strategicznie ważnym miastem w okresie hellenistycznym , ponieważ znajdowało się na granicy granicy Macedonii z Epirem na zachodzie i Paeonii na północy, aż do połowy II wieku p. n.e, kiedy Rzymianie podbili Macedonię i zniszczyli jej władzę polityczną.

 Rzymianie podzielili Macedonię na 4 regiony, a Heraclea znajdowała się w czwartym regionie. 

Główna rzymska droga w okolicy, Via Egnatia, przebiegała przez Heracleę, a Heraclea była ważnym przystankiem. 

Dobrobyt miasta został utrzymany głównie dzięki tej drodze. 

Obiekty odkryte od czasów panowania rzymskiego w Heraclei to zabytki wotywne , portyk , termy - łaźnie, teatr i mury miejskie.

We wczesnym okresie chrześcijańskim Heraclea była ważną siedzibą biskupią . 

Niektórzy z jego biskupów wymieniani są na synodach w Serdicy i innych pobliskich miejscowościach. 

Miasto zostało stopniowo opuszczone w VI wieku naszej ery po trzęsieniu ziemi i najazdach słowiańskich.

W okresie rzymskim Cesarz rzymski Hadrian zbudował teatr w centrum miasta, na wzgórzu, gdy odnawiano wiele budynków w rzymskiej prowincji Macedonii . 

Zaczęto go używać za panowania Antonina Piusa . 

Odkryty w 1931 r. 

Mały bilet na kości w 14 - tym rzędzie z 20, jest najwcześniej znanym dowodem na istnienie teatru. 

Sam teatr został odkryty dopiero w 1968 roku. 

Wewnątrz teatru znajdowały się trzy klatki dla zwierząt, a w zachodniej części tunel. 

Teatr wyszedł z użycia pod koniec IV wieku naszej ery, kiedy walki gladiatorów w Cesarstwie Rzymskim zostały zakazane z powodu rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa , sformułowania Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego i porzucenia tego, co wówczas było postrzegane jako pogańskie rytuały i rozrywka.

We wczesnym okresie bizantyjskim - od 4 do 6 wieku naszej ery - Heraclea był ważnym ośrodkiem episkopalnym. 

Niektórzy biskupi zostali odnotowani w aktach rad kościelnych jako biskup Evagrius z Heraclei w aktach rady sardyńskiej z 343 r. 

Mała i wspaniała bazylika, rezydencja biskupa oraz bazylika grobowa i nekropolia to tylko niektóre z pozostałości tego okresu. 

Trzy nawy w Wielkiej Bazylice pokryte są mozaikami o bardzo bogatej ikonografii kwiatowej i figuratywnej; te dobrze zachowane mozaiki są często uważane za doskonałe przykłady wczesnego okresu sztuki chrześcijańskiej.

Mozaiki w Bazylikach.

Tak zwana Mała Bazylika została odkryta w wykopaliskach dokonanych przed wybuchem II wojny światowej w latach 1936 - 1938. 

Początkowo uważano ją za starożytny pałac, ale w późniejszych badaniach z lat 1960 - 1964 stało się jasne, że to wczesnochrześcijańska bazylika . 

W bazylice ułożona jest mozaika podłogowa wykonana techniką „ opus segmentile ”. 

Kilka pomieszczeń zostało odkrytych z tą właśnie mozaiką.

Pierwszy pokój służący do chrztu jest nią własnie wykonany, a drugi pokój ma mozaikę podłogową wykonaną techniką „ opus tessellatum ”. 

Po utworzeniu kompleksu Wielkiej Bazyliki zmieniono funkcję tych pomieszczeń. 

Mozaikowa podłoga Wielkiej Bazyliki jest przedstawiona na rewersie banknotu 5000 denarów Macedonii, wydanego w 1996 r.

Cenna mozaika pełna jest bizantyjskiej symboliki.

W ruinach panuje jakaś niepowtarzalna magia, atmosfera starożytnych przedstawień.

Pisze o tym nie bez powodu.

Nasza pilotka pani Beata zdołała bowiem nauczyć nas macedońskiej piosenki, którą wykonaliśmy w teatrze antycznym.

To było przeżycie, posłuchajcie:

Oto tekst piosenki, jedna zwrotka po macedońsku i po polsku.

Makedonsko devojče

kitka šarena,

Vo gradina nabrana

dar podarena.

Refren:

Dali ima na ovoj

beli svet

od Makedonče,

Nema, nema, neke se rodi,

Poubavo devojče

od Makedonče.

Teraz po polsku:

Macedońskie dziewczę, 

Co za barwny kwiat

W ogrodzie zebrany

Pyszny dar.

Refren:

Czy na świecie szerokim 

Jest dziewczyna piękniejsza od

Macedonki?

Oj, nie ma takowej, nie ma, jeszcze się

taka nie urodziła

Piękniejsza dziewczyna od Macedonki.

Tak oto ludzie którzy przypadkiem spotkali się na jednej wycieczce wykonali w teatrze piosenkę po macedońsku, magia chwili i miejsca.

Oto filmik, który dokumentuje to wydarzenie, mały fragment.

To były pięknie spędzone chwile, warto wybrać się do Macedonii i obejrzeć starożytną Heracleę.

Źródło: Wikipedia

9 października 2019 roku.