Zabytki sakralne woj. łódzkiego - kościół św. Mikołaja w Żarnowie

Przez Żarnów przejeżdżaliśmy w grudniu ubiegłego roku wracając do domu po wojażach w woj. świętokrzyskim.
Pobyt u Michalskich w Domku na Wzgórzu był bardzo udany a zwieńczeniem było wyhaczenie Żarnowa po drodze.
Była 16, już zaczynało się ściemniać, jednak kilka zdjęć zrobiliśmy, przedstawiam je z ochotą.

Żarnów - dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów.
Do 1954 roku siedziba gminy Topolice.

W latach 1975 - 1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego, zaś przed 1975 r. do woj. kieleckiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Żarnów.

Wieś założona przed 1065 r - pierwsza wzmianka w tzw. Falsyfikacie Mogileński, jedna z najstarszych polskich kasztelanii. 

W 1136 r. Bulla papieża Innocentego II wydana dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego wymieniła wśród innych grodów Polski Centralnej Sarnov - czyli Żarnów.

Z 1191 r. pochodzi wzmianka wymieniająca kościół - capella - w Żarnowie, pośród siedmiu świątyń znajdujących się w uposażeniu kolegiaty sandomierskiej. 

Powstanie kościoła należy być może wiązać z osobą księcia Kazimierza Sprawiedliwego. 

W XII wieku był więc Żarnów znaczącym ośrodkiem, siedzibą przedstawiciela książęcej administracji, posiadającym własny gród i kościół.

Kościół w Żarnowie znajduje się na Szlaku Romańskim łączącym siedem najstarszych budowli w Województwie Łódzkim.

Romański kościół św. Mikołaja w Żarnowie wzniesiony został w końcu XII wieku. 

Jest jedną z cenniejszych zabytkowych świątyń regionu łódzkiego.
Pierwotnie był to kościół romański, jednonawowy, rozbudowany w 1503 r. - dobudowa późnogotyckiego prezbiterium. 

Po pożarze w 1893 r. został rozbudowany według projektu Stefana Szyllera.
Pierwotny kościół stanowi poprzeczną nawę obecnego.

Częściowo zachowały się fragmenty murów i detale romańskie oraz gotyckie.
Nadal stoi zachodnie przęsło nawy z emporą, przylegająca do niego okrągła wieża i fragmenty ścian północnej i południowej nawy przylegające do prezbiterium.
W bocznych ścianach nawy znajdują się romańskie pilastry m.in. dwa z motywami liści akantu i fantastycznych zwierząt.

W ścianie północnej osadzone jest romańskie okno.
Na kamiennych ścianach starszej części kościoła wydrapane są w kamieniu inskrypcje związane z ludźmi, którzy odnawiali budowlę. 

Widać m.in. napis „Matki Skórko 1595”.

We wnętrzu można zobaczyć m.in. spiralne kamienne schody, trzy ostrołukowe okna gotyckie z manswerkiem.

Prezbiterium zbudowane na planie prostokąta nakryte jest trzema przęsłami sklepienia gwiaździstego.
Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica z przełomu XIX/XX w.

Ciekawostki:

1. Jedną z obowiązujących w XV - XVI w. w Polsce miar sypkich byt korzec żarnowski.
2. Z  Żarnowa pochodził super stulatek - Izrael Kryształ, liczący w dniu śmierci - 11 sierpnia 2017 r. - 113 lat, mieszkający w Hajfie.

Wrócimy tam na pewno aby zobaczyć ten zabytek w świetle dnia a nie w półmroku.

Artykuł powstał przy wykorzystaniu źródeł Wikipedii.
2 grudnia 2018 roku.