czwartek, 16 maja 2019

Daleszyce - zabytki i inne atrakcje - woj. świętokrzyskie

Do Daleszyc trafiliśmy u schyłku naszej podróży do Śladkowa Małego.
Musieliśmy zrobić małe zakupy i Daleszyce stanęły na naszej drodze i dobrze zrobiły bo to bardzo ciekawe miasto, kiedyś zwane renesansowym drewnianym miastem.
Daleszyce - miasto w południowej Polsce, położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, siedziba gminy wiejsko - miejskiej Daleszyce. 
Ośrodek miejski aglomeracji kieleckiej.
Były miastem biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku.
Daleszyce niemal od początku swojego istnienia dzięki nadaniom książęcym należały do biskupów krakowskich.
Daleszyce otrzymały prawa miejskie - przywilej ten, nadany przez Zygmunta Augusta, został odebrany w 1869 r., za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym i przywrócony z początkiem 2007 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2006 r.
W 1869 r. w miejscowości utworzono gminę żydowską. 
Według spisu z 1937 r. w Daleszycach zamieszkiwało 525 Żydów, których podczas II wojny światowej Niemcy deportowali do obozu zagłady w Treblince.
W czasie wojny okolice Daleszyc stanowiły miejsce akcji partyzanckich, głównie oddziału AK "Barabasza".
W ciągu wieków Daleszyce wielokrotnie nękane były pożarami, ich obecna zabudowa wzniesiona została na wzór dawnej świętokrzyskiej architektury w 1946 r.
Do rejestru zabytków nieruchomych zostały wpisane obiekty:
  • układ urbanistyczny
  • kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła z XIII i XVII w., przebudowany w latach 1907–1920, wraz z dzwonnicą bramną z 1833 r. 
  • cmentarz parafialny z kaplicą 
  • przydrożna kapliczka pw. św. Jana Nepomucena z połowy XIX w. 
  • drewniane domy przy ul. Głowackiego nr 9, 11, 14, 15, 16, z XIX do I połowy XX w.
Kościół świętego Michała Archanioła w Daleszycach - rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w mieście Daleszyce.




Pierwotna świątynia została wzniesiona w 1221 roku w stylu romańskim.
Została ufundowana przez biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. 





Budowla była kilkakrotnie przebudowywana. 
W XVII wieku do kościoła zostały dobudowane dwie kaplice. 




W 1629 roku została ufundowana przez Jana Skarbka Kozietulskiego kaplica św. Magdaleny. 
W 1639 roku została dobudowana kaplica Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, ufundowana przez Andrzeja Smyczkę.


 W latach 1907 - 1912 świątynia została przebudowana według projektu Stefana Szyllera. 
W 1920 roku została wzniesiona wieżyczka, ufundowana przez parafian.
Drewniane, renesansowe miasteczko:
Stan zachowania dawnej, drewnianej, zabytkowej aglomeracji jest w Daleszycach znaczny.
Mimo pożarów i kataklizmów zachowało się tutaj sporo zabytkowych chałup i willi.


Wśród licznych, zachowanych w Daleszycach obiektów szczególnie wyróżnia się zespół zabudowy ulicy Głowackiego. 

Ulica ta stanowi prawdziwy unikat i - pomimo ubytków w zabudowie, które niestety już się dokonały - nadal porównywalna może być co do kulturowych wartości z zabudową Kalwarii Lanckorony, Chochołowa czy Zakliczyna.
Rynek w Daleszycach:
Elegancki, granitowy bruk, kulista fontanna, zegar słoneczny i ławeczki, na których można przysiąść - tak wygląda odnowiony daleszycki Rynek.

Stuletnia figura Matki Boskiej została odnowiona dzięki pomocy daleszyckiego przedsiębiorcy Krzysztofa Furmanka.
Teraz płytę ułożoną z granitowej kostki zdobią dwa skwerki obsadzone zielenią. 
Centrum jednego z nich stanowi fontanna w kształcie kuli.  
Najpiękniej wygląda po zmroku. 
Podświetlana różnobarwnymi światłami woda wygląda jakby sama zmieniała kolory.
W centralnym punkcie głównego placu Daleszyc stanęła kamienna tablica z herbem miasta będąca dominantą obiektu.
Na jednej osi z dominantą ustawiono zegary. 
Pierwszy, słoneczny wmurowany jest w płytę. 
Kamienne cyfry otaczają koło, na którym, aby odczytać czas, musi stanąć człowiek.  
Padający cień wskaże godzinę. 


Obok umieszczona jest instrukcja, jak korzystać z zegara.
Spacerując dalej po daleszyckim Rynku można natknąć się na cztery wmurowane pamiątkowe tablice.  
Jedna upamiętnia pobyt marszałka Józefa Piłsudskiego w Daleszycach 7 sierpnia 1926 roku. 
Druga poświęcona jest zasadźcy miasta i jego pierwszemu burmistrzowi Sewerynowi Sasinowi. 
Trzecia wspomina żołnierzy radzieckich poległych w walce w Daleszycach, a czwarta poświęcona jest wydarzeniu z 30 września 1943 roku, kiedy to 600 Żydów zebrano na Rynku, by stąd wywieźć ich do obozu w Treblince.
Stuletni Dom Ludowy w Daleszycach wybudowany został staraniem i nakładem ks. kan. inf. Bogumiła Czerkiewicza. 
Okazała budowla posiadała dwie kondygnacje. 
Początkowo mieścił się tu szpital św. Mikołaja. 
Z czasem zaczęła również działać ochronka dla dzieci i teatr. 
Tu skupiało się całe kulturalne życie miasteczka.
W 1925 r. w Domu Ludowym gościł marszałek Józef Piłsudski, prowadzący inspekcję oddziałów II dywizji legionów. 
Marszałek spotkał się wówczas z mieszkańcami Daleszyc. 
W 1958 r. w Domu zamieszkały siostry służki Najświętszej Maryi Panny, które pozostają tam do dziś. 
Jednak znaczna część Domu przez długie lata nie była wykorzystana, toteż popadła w ruinę. 
Przed paroma laty zaniedbanym, wymagającym gruntownego remontu Domem Ludowym, zainteresowały się parafia i gmina.
Obecnie tylko część Domu Ludowego jest wykorzystana, reszta dalej niszczeje bo brak funduszy.
Tak oto zakupy które miały trwać 15 minut przeciągnęły się do 2 godzin ale dzięki temu poznaliśmy bliżej Daleszyce.
I Wam serdecznie polecam.
Źródło: Wikipedia, echodnia.eu, www.niedziela.pl
28 listopada 2018 roku.

0 komentarze

Prześlij komentarz

Miło że mnie odwiedziłeś....zostaw po sobie ślad.
Anonimie-podaj swoje imię.
Jeśli podoba Ci się mój blog to proszę dodaj go do obserwowanych.
Dziękuję i zapraszam ponownie.

Łączna liczba wyświetleń

Obserwatorzy Blogger