Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie woj. łódzkie

Tum i jego atrakcje powinny stanąć na drodze każdego podróżnika, zwiedzacza, wędrowca, łowcy zabytków.
To miejsce związane jest z Diabłem Borutą i okoliczną Łęczycą.
Tutaj można odpocząć i naładować baterie.
Zapraszam na opowieść o Tumie.

Tum - wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty, na prawym brzegu Bzury, około 2,5 km na wschód od dzisiejszego centrum Łęczycy.

Do 1954 roku istniała gmina Tum. 

W latach 1975 - 1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

W Tumie w 2012 i 2013 roku powstała rekonstrukcja grodu, muzeum oraz skansen etnograficzny Ziemi łęczyckiej.

Pomiędzy X a XIII wiekiem na południowy zachód od dzisiejszej wsi Tum istniał gród. 

Rola ośrodka była kluczowa ze względu na styk szlaków wodnych łączących tu zlewnie Wisły i Odry.

W średniowiecznym Tumie, czyli Łęczycy, powstała jedna z pierwszych szkół kolegiackich w Polsce - przetrwała do XVIII w. 

Archikolegiata Łęczycka w Tumie posiada wspaniały romański tympanon i romańskie freski. 

Według legendy spoczął w niej Piotr Włost i arcybiskup gnieźnieński Jan Janik oraz kilku innych włodarzy Kościoła - biskupie groby znaleziono w trakcie wykopalisk.

Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie - archikolegiata łęczycka, - kościół wzniesiony w XII wieku, znajdujący się w pobliżu dawnej lokalizacji wczesnośredniowiecznego grodu. 

Należy do najlepszych przykładów architektury romańskiej w Polsce.

chrzcielnica XIV/XV wiek

Romańska  budowla, zbudowana z granitu, piaskowca i kamienia polnego, prócz oczywistej funkcji religijnej, mogła służyć za schronienie dla okolicznej ludności. 

Wskazuje na to między innymi częściowa inkastelacja świątyni. 

W 1241 oparła się najazdowi Tatarów, ale w Zielone Świątki 1293 albo 1294, Litwini pod wodzą Witenesa zdołali ją zdobyć; część ludności, która się schroniła w kościele powiedli ze sobą w niewolę, a pozostałych zabili lub wraz z kolegiatą spalili - w tym czasie spłonął też gród łęczycki, czego ślady widoczne są do dziś na południowy zachód od kolegiaty.

Kilkanaście lat później, w 1306 Łęczycę najechali Krzyżacy, którzy wrócili tu raz jeszcze w 1331. 

Przez kilka dziesięcioleci kolegiata pozostawała zrujnowana.

Podczas późniejszych prac nad jej odbudową zacierano częściowo jej dotychczasowy romański charakter.
W 1818 lub 1819 Imperator Imperium Rosyjskiego Aleksander I Romanow zarządził kasatę łęczyckiej kapituły i kolegiata straciła swoją rangę. 

Od tego momentu aż do 1915 pozostawała kościołem parafialnym.

Podczas bitwy nad Bzurą we wrześniu 1939 w północnej wieży archikolegiaty ukrył się niemiecki obserwator kierujący ogniem artylerii niemieckiej.

Z kolegiaty pozostały już tylko mury bez dachu. 

Resztki wyposażenia przysypał gruz i odłamki z dachówek dachu, który wpadł do wnętrza.

25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae populus parafia w Tumie włączona została do diecezji łowickiej, kościół podniesiono do rangi archikolegiaty, a w 1993 erygowana została ponownie kapituła łęczycka.

W tym czasie także rozpoczął się kolejny etap odbudowy kościoła, który niedawno się skończył.
W pobliżu kolegiaty znajduje się inna atrakcja turystyczna miejscowości - barokowy drewniany kościół św. Mikołaja. 

Powstał w 1761 roku, w czasie przebudowy kolegiaty przez architekta Efraina Szregera. 

Jest to kościół jednonawowy o konstrukcji zrębowej, zbudowany z drewna modrzewiowego w stylu barokowym. 

Nawa poprzedzona jest kruchtą, natomiast dach jest kryty gontem z drewnianą wieżyczką. 

Wewnątrz mieści się ołtarz główny w stylu barokowym, a obok dwa ołtarze boczne. 

Niestety do wnętrza wejście jest zabronione ze względu na możliwość zawalenia dachu.

Na ścianach znajdują się obrazy trumienne z XVIII wieku. 

W 1999 roku sprowadzono z Gniezna do Tumu relikwie św. Wojciecha, a na pamiątkę tego wydarzenia w otaczającym kościółek św. Mikołaja ogrodzie zasadzono poświęcony świętemu Wojciechowi dąb.

Na zlikwidowanej nekropolii stoi ufundowana w początkach XX wieku kapliczka z figurą Matki Boskiej.
Pamiątka odkupienia ludzkości.
Rok 1933 był wyjątkowy dla kościoła katolickiego. 

Ówczesny papież Pius XI ogłosił go Rokiem Odkupienia dla uczczenia 1900 rocznicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. 

Z okazji rocznicowych obchodów na dawnym cmentarzu otaczającym romańską kolegiatę pw. NMP i św. Aleksego ustawiono kuty w kamieniu krzyż z okolicznościową tablicą. 

Obelisk swoją formą nawiązuje do surowej romańskiej sztuki.

Na koniec opowiem legendę o Kolegiacie w Tumie i Diable Borucie.

To właśnie tutaj , pewnego dnia Boruta ujrzał piękną pannę , w której zakochał się od pierwszego wejrzenia .
Dziewczyna wiedząc kim jest ów młody szlachcic , postanowiła wykorzystać jego zauroczenie i zażyczyła sobie , ażeby Boruta przyniósł dla niej kamienie z okolicznych pól , które jakoby miały być wykorzystane do budowy karczmy.
Zadanie to niewykonalne dla zwykłego śmiertelnika , Diabłu nie sprawiło większego trudu.
Mieszkańcy Tumu ze zgromadzonego budulca zaczęli stawiać kościół , a sprytna panna skryła się w domu swego ojca.
Wściekły Boruta chcąc zatrzymać budowę , próbował poprzewracać stojące już mury , ale jedynie pozostawił na nich ślady swoich diabelskich pazurów.
Nie dość , że stał się pośmiewiskiem okolicznych mieszkańców i całego piekła , to jeszcze musiał jakoś pogodzić się ze zranioną dumą męską.

Ciekawostka:

Pomiary radiestetów w prezbiterium kościoła wykazały , iż właśnie w tym miejscu nasza aura zwiększa się dwukrotnie.

Dominują tu wyciszające wibracje w kolorze niebieskim , wzmacniające organizm ludzki.

Tak oto naładowani energią wyruszyliśmy w dalszą drogę a Wam polecam zajrzeć do Tumu i zwiedzać, podziwić i ładować baterie.
Źródło: Wikipedia, www.legendyzwypraw.pl
14 październik 2018 r.