Bodzentyn - ruiny zamku królewskiego

Po naszych urlopowych wędrówkach po województwie świętokrzyskim zostało mnóstwo zdjęć i wiadomości, ciekawostek którymi przez całą zimę będę się z Wami dzieliła.
Tym razem dotarliśmy do Bodzentyna bo tam gdzie zamki i ich ruiny tam nas na pewno znajdziecie.
Zapraszam na wycieczkę.

Bodzentyn – miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bodzentyn.
Prawa miejskie w latach 1355–1870 i ponownie od 1994. 

Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie szydłowieckim, obwodzie opoczyńskim województwa sandomierskiego. 

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego. 

Był własnością biskupów krakowskich.
Miejscowość jest siedzibą parafii św. Stanisława Męczennika. 

W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii krakowskiej, diecezji kieleckiej, dekanatu bodzentyńskiego.
Jest ośrodkiem usługowym i krajoznawczym. 

Położony w Górach Świętokrzyskich, u stóp Pasma Klonowskiego, nad Psarką - dorzecze Kamiennej. 

Znajduje się tu siedziba dyrekcji Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Bodzentyn powstał w 1355 na gruntach Tarczka, który w XII i XIII wieku był ośrodkiem posiadłości biskupich. 

Przywilej na założenie miasta na prawie magdeburskim biskup Bodzanta otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego. 

Miasto stało się ośrodkiem klucza majątkowego biskupów krakowskich.

W XIV wieku miasto nosiło nazwę Bodzęcin, od imienia założyciela, biskupa Bodzęty - Bodzanty. Współczesna nazwa utrwaliła się na skutek pisowni dokumentów łacińskich - Bodzentin w 1439. 

W gwarze ludowej utrzymuje się nazwa Bozecin. 

Pod koniec XIX wieku w użyciu były wariantywne formy: Bożęcin i Borzęcin.

Zabytki Bodzentyna:
1. Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława Biskupa, gotycki z lat 1440–1452 a w nim:

• Ołtarz z katedry na Wawelu z 1 poł. XVI w.
  
  
  
  
• Tryptyk bodzentyński z 1508.
• Kościół oraz dzwonnica z XVII w., przebudowana w 1848 r., cmentarz kościelny, ogrodzenie z bramą z XIX w. stanowią zespół wpisany do rejestru zabytków nieruchomych - nr rej.: A.215/1-4 z 3.11.1947 i z 15.02.1967.
  

2. Ruiny zamku biskupów krakowskich wzniesionego w XIV w. przez Floriana z Mokrska i przebudowanego w XIV w.; - nr rej.: A.217/1-4 z 15.02.1967 i z 17.02.1957.

Zamek gotycki w Bodzentynie - obecnie w całkowitej ruinie.

Na początku XIV wieku biskup krakowski Bodzanta opuścił miejscowość Tarczek będącą dotąd jedyną siedzibą biskupów krakowskich na ziemi świętokrzyskiej i zbudował drewniany dwór na wzniesieniu nad rzeką Psarką. 

Dwór ten dość szybko uległ zniszczeniu, w II poł. XIV w. z inicjatywy biskupa krakowskiego Floriana z Mokrska herbu Jelita postawiono na wzgórzu murowany budynek z czworoboczną wieżą w północno-zachodnim narożniku. 

Całość otoczono fosą i połączono z murami miejskimi Bodzentyna. 

Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii zamku był pobyt na nim 19 czerwca 1410 r. króla Władysława Jagiełły przy okazji pielgrzymki na Święty Krzyż w drodze na koncentrację armii przed bitwą pod Grunwaldem. 

Przyjął on wówczas w Bodzentynie posłów książąt pomorskich.
XV i XVI wiek to czas rozkwitu zamku. 

Po pożarze Bodzentyna z 1413 roku rozbudowy założenia dokonał Zbigniew Oleśnicki wznosząc gotyckie skrzydło północne. 

Pod koniec XV w. kardynał Fryderyk Jagiellończyk dobudował od wschodu nowe reprezentacyjne skrzydło mieszkalne z wieżyczkami, w których znajdowały się latryny i klatka schodowa.

Zamek renesansowy.

Gotycki obronny zamek zaczął przebudowywać w 1572 roku Franciszek Krasiński, a ukończył biskup Piotr Myszkowski, dzięki czemu zamek nabrał cech stylu renesansowego.

Zamek barokowy.

Ostatnia znacząca przebudowa zamku miała miejsce w latach 1657-1691 na polecenie biskupów: Jakuba Zadzika, Piotra Gembickiego, Piotra Tylickiego, Marcina Szyszkowskiego, Andrzeja Trzebickiego i Jana Małachowskiego. 

Budowla uzyskała wówczas formę barokową, o planie w kształcie zbliżonym do podkowy.

Około 1814 roku zamek stał się głównie źródłem darmowego budulca dla okolicznej ludności co doprowadziło go do ruiny. 

Dopiero w 1902 r. obiekt poddano ochronie. 

Nie powrócił on nigdy do dawnej świetności. 

Obecnie mury zabezpieczono, jako trwałą ruinę.

3. Zespół miejskiej zabudowy drewnianej - nr rej.: A.923 z 15.02.1967.

4. Pozostałości murów miejskich z II połowy XIV w. - nr rej.: A.218 z 6.03.1958 i z 15.06.1967.

5. Układ architektoniczny, typowy dla średniowiecznych miast, o regularnym planie z dwoma rynkami i pozostałościami dawnych obwarowań miejskich z XIV wieku; - nr rej.: A.214 z 26.10.1956.

Nasyceni widokami przepięknego Bodzentyna spokojnie odpoczęliśmy na jego rynku gdzie podczas upału w sierpniu delikatnie szumiały fontanny

a miasto stało jak opuszczone.

Piękne miejsce godne obejrzenia i poznania jego historii.

Artykuł pisałam korzystając z Wikipedii.